การค้าชายแดนของไทยเป็นส่วนสำคัญที่มีผลต่อเศรษฐกิจของประเทศ โดยการค้าชายแดนนี้จะเน้นไปที่ 4 ประเทศหลักคือ เมียนมา ลาว กัมพูชา และมาเลเซีย ซึ่งต่างมีบทบาทและความสำคัญต่อการค้าขายของไทยแตกต่างกันไป ในปี 2566 มูลค่าการค้าชายแดนทั้งหมดของไทยอยู่ที่ 929,730 ล้านบาท ซึ่งลดลง 12.06% เมื่อเทียบกับปีที่แล้ว เนื่องจากสาเหตุต่างๆ เช่น เศรษฐกิจของประเทศเพื่อนบ้านชะลอตัว และสถานการณ์การเมืองภายในประเทศนั้นๆ
1. การค้าชายแดนกับมาเลเซีย
มาเลเซียเป็นคู่ค้าชายแดนอันดับ 1 ของไทย โดยมีมูลค่าการค้ารวม 287,155 ล้านบาท แม้ว่าจะลดลง 14.57% เมื่อเทียบกับปีที่แล้ว แต่การค้ากับมาเลเซียยังคงมีความสำคัญ โดยสินค้าส่งออกหลัก ได้แก่ น้ำมันดีเซล น้ำมันสำเร็จรูป และเครื่องคอมพิวเตอร์และอุปกรณ์ การค้าชายแดนกับมาเลเซียเน้นการพัฒนาพื้นที่ชายแดนเป็นพื้นที่เศรษฐกิจ โดยมีโครงการสร้างทางเชื่อมด่านสะเดาใหม่กับด่านบูกิตกายัม และสะพานสุไหง โก-ลก กับรันเตาปันจัง แห่งที่ 2 เพื่อเพิ่มความสะดวกและรวดเร็วในการขนส่งสินค้า
2. การค้าชายแดนกับ สปป.ลาว
การค้าชายแดนกับลาวมีมูลค่า 260,512 ล้านบาท ซึ่งเพิ่มขึ้น 0.18% เมื่อเทียบกับปีที่แล้ว โดยลาวเป็นคู่ค้าชายแดนที่มีอัตราการขยายตัวของการค้าเพิ่มขึ้น การค้ากับลาวเน้นการขยายเส้นทางรถไฟไทย-ลาว จากหนองคายถึงเวียงจันทน์ เพื่อส่งเสริมการค้าและการท่องเที่ยว
3. การค้าชายแดนกับเมียนมา
การค้าชายแดนกับเมียนมามีมูลค่า 220,327 ล้านบาท ลดลง 16.46% เนื่องจากสถานการณ์การสู้รบในเมียนมา สินค้าส่งออกหลัก ได้แก่ น้ำมันดีเซลและสินค้าอุปโภคบริโภค นโยบายการค้ากับเมียนมาเน้นการผลักดันการค้าสิ่งถูกกฎหมายและเพิ่มความคล่องตัวในการค้า
4. การค้าชายแดนกับกัมพูชา
การค้าชายแดนกับกัมพูชามีมูลค่า 161,736 ล้านบาท ลดลง 18.05% เนื่องจากความต้องการบริโภคภายในประเทศกัมพูชาที่ยังไม่ฟื้นตัว สินค้าส่งออกหลัก ได้แก่ น้ำมันสำเร็จรูปและสินค้าอุปโภคบริโภค การค้ากับกัมพูชาเน้นการยกระดับจุดผ่านแดน เพิ่มปริมาณการค้า และเร่งยกระดับจุดศุลกากรที่จุดผ่านแดนถาวรคลองลึกที่สระแก้วเป็น One Stop Service เพื่ออำนวยความสะดวกในการค้าและขนส่ง
ดุลการค้าและสินค้าสำคัญ
ในปี 2566 ไทยได้ดุลการค้าชายแดนกับ 4 ประเทศนี้ โดยมีมูลค่าการส่งออก 580,100 ล้านบาท และการนำเข้า 349,630 ล้านบาท ซึ่งหมายความว่าไทยได้เปรียบดุลการค้า 230,471 ล้านบาท สินค้าสำคัญที่ไทยส่งออกไปยังประเทศเหล่านี้ได้แก่ น้ำมันดีเซล น้ำมันสำเร็จรูป และเครื่องคอมพิวเตอร์และอุปกรณ์ต่างๆ
สรุป
การค้าชายแดนของไทยในปี 2566 มีการเปลี่ยนแปลงตามสภาวะเศรษฐกิจและการเมืองของประเทศเพื่อนบ้าน แต่ไทยยังคงได้เปรียบดุลการค้ากับประเทศเหล่านี้ นอกจากนี้ การพัฒนาพื้นที่ชายแดนและการเชื่อมโยงระบบการขนส่งและการค้าต่างๆ ยังคงเป็นเป้าหมายสำคัญในการเพิ่มศักยภาพทางการค้าของไทยในอนาคต
ทีมา: https://www.dft.go.th/bts/trade-statistics
ภาพโดย Nick Walker จาก Pixabay