เมนูชาวเหนือที่รอคอย "ปี๋ไหนมีเตื่อ" หรือเมนูที่มีปีละ 1 ครั้งเท่านั้น กับเห็ดถอบหรือเห็ดเผาะที่ราคาพุ่งสูงกิโลกรัมละ 700 -800 บาทและต้องเป็นเห็ดถอบชุดแรกของฤดูที่จะมีความกรอบอร่อย กับเมนูพื้นบ้านแต่อร่อยสุดกับต้มเห็ดถอบน้ำพริกข่า และแกงเห็ดถอบใบบะเม่า
เข้าสู่ช่วงฤดูฝนแล้วของภาคเหนือกับอีก 1 เมนูที่ชาวเหนือชื่นชอบ และรอคอยมากที่สุดเมนูหนึ่งของปี จนเรียกได้ว่าต้องเป็นอีก 1 เมนูที่แต่ละปีต้องได้กินกัน จนเรียกกันติดปากว่า "ปี๋ไหนมีเตื่อ" หรือแต่ละปีมีครั้งเดียว กับเห็ดถอบ หรือเห็ดเผาะ ที่ตอนนี้ฝนเริ่มตก และหลายพื้นที่ของภาคเหนือเริ่มมีเห็ดถอบออกแล้ว และเห็ดถอบช่วงต้นฤดูจะมีความอร่อยมากที่สุดเนื่องจากมีความหนุ่ม ที่เปลือกด้านนอกจะอ่อนกรุบกรอบ เนื้อด้านในจะขาวนุ่ม และมีความหอมเป็นพิเศษ เห็ดถอบช่วงต้นฤดูจึงเป็นที่ต้องการของตลาดอย่างมาก และชาวบ้านออกเก็บเห็ดมาขายให้กับพ่อค้าคนกลางก็จะกระจายไปตามพื้นที่ทีมีความต้องการสูงอย่างหัวเมืองใหญ่ๆ ที่เชียงใหม่
ทีมข่าวลงพื้นที่สำรวจที่ตลาดเจดีย์แม่ครัว ต.แม่แฝกใหม่ อ.สันทราย จ.เชียงใหม่ หนึ่งในตลาดพื้นเมืองที่มีอาหารการกินพื้นบ้านจำหน่ายแหล่งใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งของจังหวัดเชียงใหม่ พบว่ามีชาวบ้านรุมเลือกซื้อเห็ดถอบ หรือเห็ดเผาะกันอย่างคึกคัก บรรดาพ่อค้าแม่ค้ารับเห็ดมาจากหลายพื้นที่มาจำหน่ายให้กับชาวบ้าน และส่วนใหญ่เป็นเห็ดถอบข้ามจังหวัดอย่างเห็ดจากอำเภอแม่ทะ จ.ลำพูน อ.เถิน จ.ลำปาง รวมทั้งเห็fจากอำเภออมก๋อย จ.เชียงใหม่ นำมาขายเป็นลิตร ลิตรเล็กขนาดครึ่งกิโลกรัมอยู่ที่ลิตรละ 230-270 บาท หรือกิโลกรัมละ 500-600 บาท
ส่วนเห็ดที่มาไกลและมีราคาแพงสุดมาจากจังหวัดพะเยา มีความขาว อ่อน ลิตรละ 350-400 บาท หรือกิโลกรัมละ 700-800 บาท ก็มีคนรุมซื้อไปรับประทาน แม้ว่าราคาจะแพงกว่าเนื้อสัตว์ หรือแพงกว่าทุเรียนในช่วงนี้ ชาวบ้านก็ยอมควักเงินเพื่อที่จะได้ลิ้มลองเพราะเป็นช่วงที่เห็ดถอยอร่อยที่สุด และถือว่า "ปีไหนมีเตื่อ" หรือปีนึงจะได้กินเพียงครั้งเดียวก็ยอมจ่ายเพื่อเมนูนี้ หลังจากนี้แต่ละพื้นที่เห็ดถอบก็จะเริ่มออกตามสภาพอากาศในแต่ละพื้นที่ ส่วนจุดไหนที่ออกก่อนเห็ดก็จะเริ่มแก่และแข็งกินไม่อร่อยก็ต้องปรับเป็นเมนูอย่างอื่นไป
เห็ดถอบทำได้หลากหลายเมนูทั้งต้ม แกง ผัด สำหรับเมนูง่ายๆ ของชาวเหนือกับเห็ดถอบ อย่างต้มเห็ดถอบน้ำพริกข่า ก็จะล้างเห็ดหลายๆ น้ำให้ดินออกให้หมด ก่อนนำมาต้มกับเหลือใส่กระเทียม และดอกข่าเพื่อตัดกลิ่นดิน หรือใครจะปรุงรสด้วยผงปรุงรสเพิ่มความหอมก็ไม่ผิด ทานคู่กับน้ำพริกข่า ที่ทำง่ายๆ แต่เข้ากันที่สุด
ส่วนอีกเมนูที่อร่อยแบบชาวเหนือคือแกงเห็ดถอบใบบะเม่า หรือใบมะเม่า เป็นพืชสมุนไพร ที่ให้รสชาติเปรี้ยว เมื่อมีนำมาใส่แกง เครื่องพริกแกงก็มีหอมแดง กระเทียม พริกแห้ง กะปิ ปลาร้า โขลกต้มใส่เนื้อหมูหรือหมูสามชั้น ใส่เห็ดถอบปรุงรสด้วยน้ำปลา เติมใบบะเม่าเพื่อรสเปรี้ยว หรือใครที่ชอบเปรี้ยวมากก็สามารถใส่ใบส้มป่อยลงไปเพิ่มได้ ทานกับข้าวเหนียวหรือข้าวสวยก็อร่อยได้เหมือนกัน
สำหรับเชียงใหม่เห็ดถอบหรือเห็ดเผาะที่ขึ้นชื่อว่าอร่อยมาจากหลายแหล่งอย่างเห็ดแม่แตง เห็ดอมก๋อย เห็ดดอยสะเก็ด จะมีความอร่อยพิเศษกว่าพื้นที่อื่นๆ อาจจะเพราะเรื่องของสภาพดิน และอากาศที่แตกต่างกันทำให้เห็ดมีคุณภาพแตกต่างก็น แต่เห็ดที่อมก๋อยมักจะออกก่อนพื้นที่อื่นๆ
